MENÜ
Optik kelimesi Yunanca kökünden gelmiş olup göze ya da görmeye ilişkin anlamında kullanılmaktadır. Bu terim ışık ve görme ile ilişkili çok geniş olayları kapsayan ve birçok alanlara ayrılan bir bilim dalı olarak bilinmektedir.
GEOMETRİK OPTİK NEDİR
Mercekler, aynalar, prizmalar ve bunların bir kaçından yapılan Optik gereçleri içine alan fizik biliminin bir dalıdır. Bu bakımdan geometrik optik lenslerin (merceklerin) teorik incelemesine ait temel bilgileri verir. Gözlüklerde kullanılan lensler kullanım ihtiyaçlarına göre çeşitli özelliklerde imal edilirken geometrik optik teorilerinden yararlanılır.
İNTRA OKÜLER NEDİR
Göz içine yerleştirilen lenslerdir. Ameliyat ile göz içine konur. Refraksiyon kusurunu minimale indirilir.
Oftalmik kelimesi; anlamı "GÖZ" olan yunanca kökenli bir kelimeden gelmektedir. Oldukça geniş anlamlı bir terim olarak kullanılan bu branş "görmeye ilişkin" esasları kapsar.
Gözün ameliyat gerektiren işlemleri ve göz doktorluğuna ait bir bölüm olup, bu branşın uygulamasını yapanlara "oftalmik cerrah" veya "oftalmolog" denilmektedir.
Lenslerin (mercek) üzerine gelen ışınları yollarından saptırma miktarı lensin diyoptrik gücü olarak adlandırılmaktadır. Lensler diyoptrik gücü bulunan ve refraksiyon kusurlarının giderilmesinde kullanılan merceklerdir. Optik alanda kullanılan lenslerin ön yüz ve arka yüz olmak üzere iki tane yüzü bulunmaktadır. Bu yüzlerin her biri farklı diyoptrik güçlere sahiptir. Bunların toplamı o lensin diyoptrik gücünü verir. Lenslerin diyoptrik güçlerini belirlemede iki parametreden yararlanılır.
Bunlar ; 1-Lensin yüzeylerinin eğrilik yarıcapı (r) (Bombelik). 2- Lensin yapımında kullanılan maddenin kırılma indisi (n)'dir.
OPTİSYEN NEDİR
Gözlük dâhil çeşitli optik gereçleri (teleskop, mikroskop, fotoğraf makinesi gibi merceklerle yapılan cihazları) yapan veya satan kişi anlamında kullanılmaktadır. Görme kusurlarının giderilebilmesi için yetkili uzman doktor tarafından düzenlenen reçeteye uygun olarak, görme gereçlerinin (gözlük, kontakt lens), optik merkez, aks, lens hammaddesi ve lensin fiziki özelliklerini göz önünde bulundurarak teknik esaslara uygun hastanın kullanım özelliklerine göre sağlıklı olarak hazırlanması alanında eğitim alan, optik alanda Görme Sağlığı Teknisyenidir. Gözlük dâhil çeşitli optik gereçlerin yapımı, tamiri ve satışını yapabilecek meslek eğitimi alır.
OPTİSYENİN GÖREVİ VE AMAÇLARI NELERDİR
Göz doktoru tarafından oluşturulan reçetelerin analizi ve değerlendirme işleminin yapılması,
En uygun lens formunun kullanıcının ihtiyacına göre belirlenmesi,
Gözlük camlarının kullanılacak çerçeveye uygun kesilmesi ve reçeteye uygun çerçeveye montajının (tespitinin) yapılması,
Gözlük kullanıcısının kullanım amacına ve yüzünün özelliklerine en uygun gözlük çerçevesinin seçimine kullanıcıya yardımcı olmak ve hazırlanan çerçevenin hastaya uygun şekilde ayarlanması,
İşlenmiş optik ürünlerin kontrol ve denetimini yapmak,
Daha önce hazırlanmış olan optik gereçlerin tamirinin, ayarlarının ve yerleştirilmesinin yapılmasını sağlamak,
Gözlük satışı yapılan mağazaların denetiminin yapılmasını sağlamaktır.
OPTOMETRİST NEDİR
Görme testi yapan, gözlük, kontakt lens vb. optik gereçlerinin reçetesini hazırlayan kişidir. Ülkemizdeki mevcut yasalara göre henüz Türkiye'de görev yapma yetkileri yoktur.
AKOMODASYON NEDİR
Göz farklı mesafeler için refleks olarak odak yapabilme yeteneğine sahiptir. Gözlerin yakındaki nesneleri net görebilmesi için gösterdiği bu uyuma akomodasyon denir.
STRABISMUS NEDİR / ŞAŞILIK NEDİR
Gözlerin bakış eksenlerinin birbirine paralel olmaması durumudur. Gözün biri dik yönde bakarken, diğerinin dışa doğru (kulak tarafına), içe doğru (burun tarafına), yukarı doğru (kas tarafına) ve ayağı doğru (alt kirpiğe doğru) bakmasıdır. Bu durumların her birinin şaşılık bakımından özel adları bulunmaktadır.
Şaşılığın en önemli sorunlarından birisi çift görme (Diplopi) dir. Diplopide nesneye ait görüntü her iki gözde farklı algılama kısımlarına düşer. Bu nedenle çift görme oluşur. Bu çift görmeden sakınmak için beyin bir gözden gelen görüntüyü algılayarak diğer gözden geleni ihmal eder. Zaman içinde hep tek gözden gelen uyarıları algıladığı için diğer göz tembelleşmeye başlar. Bu duruma ambliyopi (göz tembelliği) denilmektedir. Şaşılığın tehlikeli sonuçları ancak erken tedavi ile önlenebilir. Tedavide çeşitli yöntemler kullanılır. Prizmatik camlı normal gözlükler ve bifocal prizmalı gözlükler ile normal gözü kapatarak görmeden alıkoyan bantlarla, kayma bulunan gözün çalışması sağlanır. Göz kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizler ve göz kası ameliyatları, tedavi şekilleridir. Sık göz taraması ile şaşılığın erken tespiti tedavi sürecinde önemlidir.
EMETROP GÖZ NEDİR
Refraksiyon kusuru olmayan göz demektir. Göz küreselliğinin ön-arka çapı normal uzunluktadır. Sonsuzdan (6m'den uzağı sonsuz olarak kabul edilir) gelen ışık ışınları Retina üzerinde odak yapar ise buna emetrop göz denir.
AMETROP GÖZ NEDİR
Ametrop göz refraksiyon kusuru olan göz demektir.
ANİZOMETROPİ NEDİR
Gözlerin refraktif kusur derecesinin, diyoptrilerinin birbirinden farklı olması ve farklı düzeltici lense ihtiyaç olmasıdır. Örneğin; her iki gözde astigmatizma mevcut fakat biri diğerinden daha fazla ise bu kişide Anizoastigmatizm mevcuttur. Bunun gibi her iki gözde Miyopi mevcut ve biri diğerinden daha fazla ise buna Anizomiyopi denilmektedir. Hipermetrop iki göz arasındaki diyoptri farkı fazla olduğundan bu tür kusura Anizohipermetropi denilmektedir. Bir göz miyop diğer göz hipermetrop ise ve her iki göz arasındaki diyoptriler belirgin bir fark gösteriyor ise bu kusura Antimetropia denilmektedir. Anizometropinin Astigmatik, Hipermetropik, Miyopik ve Mikst gibi çeşitleri bulunmaktadır.
Refraksiyon kusurları, Aksiyal veya Refraktif olarak sınıflandırılmaktadır. Aksiyal Anizometropide gözlerin eşit odak gücü olmasına rağmen aks uzunlukları farklıdır. Refraktif Anizometropide gözlerin refraktif güçleri farklıdır. 2.00 diyoptriden fazla güç farkı Aksiyel Karakterli bir anizometropidir. İki göz arasındaki refraktif diyoptri farkının 2.50 diyoptriyi geçmesi, bariz anizometropiyi gösterir. Bu tür kusurlar uygun diyoptrik güçteki lensler ile düzeltilir.
ANİZEKONİ NEDİR
İki gözün oküler görüntülerinin büyüklük ve biçim bakımından farklı olmasıdır. Bu kusurun Anatomik - Fizyolojik - Aksiyal - meridyonel çeşitleri vardır.
AMBLİYOPİ NEDİR
Göz tembelliği demektir. Herhangi bir hastalık olmaksızın bir gözde görmenin azalması veya tamamen kaybolmasıdır. Ambliyopideki görme zayıflamasının kesin sebebi bilinmemektedir. Ambliyopik gözün gördüğü nesneleri beyin hatırlamamaktadır. Bu görme kusuru, 6 yaş öncesinde meydana gelmekte ve görmenin erken gelişiminde gecikme ile kendini göstermektedir. Ambliyopi genellikle iki gözün birlikte kullanımındaki başarısızlığın sonucudur. İki gözün miyopi ve hipermetropi dereceleri arasında yeterli genişlikte bir farklılık varsa veya gözlerin bakış eksenleri paralel değil ise, beyin bir gözden gelen görüntünün diğerinden gelen görüntüden daha iyi alanını görmeyi tercih eder.
AFAKİ GÖZ NEDİR
Göz lensinin (göz merceği) bir cerrahi girişim ile alınmış göz için Afaki terimi kullanılmaktadır. Katarakt olgusunda, lens opaklaşır ve bunun sonucunda görme azalması oluşur. Fakat lensin çıkarılması operasyonu ile görme tekrar sağlanabilir. Ancak operasyon sonucu gözün odaklama ve akomodasyon gücü ortadan kalkar. Lensin çıkarılması ile meydana gelen gözün refraksiyon gücündeki azalmayı giderebilmek için yüksek diyoptrik güçte bir lense ihtiyaç vardır. Afaki gözde Akomodasyon da olmayacağından, okuma için daha güçlü bir lense (diyoptrik gücü büyük) ihtiyaç olacaktır.
ADDİSYON (ADDITION) NEDİR
Addisyon kelimesini anlamı ilave/ek demektir. Kişinin yakın gözlüğü için uzak gözlüğünün sferik diyoptrisine ilave edilen konveks diyoptri değerine Addisyon denir. Add ile gösterilir.
Yakın görmeyi mümkün kılabilmek için gözden uzaklaşan yakın noktayı yaklaştırmak, okuma çalışma mesafesini düzeltmek üzere kişinin yaşı ilerledikçe diyoptrisi artan oranlarda ARTI SPH güç ilavesi ortaya çıkar. Okuma için ihtiyaç duyulan bu ekstra ARTI güce Okuma Adisyonu (Reading Addition) denilmektedir. Bu ihtiyaç daima yaklaşık olarak her iki göz için aynı miktardadır. Eşit olmayan okuma adisyonu çok nadir olabilmektedir.
ODAK NOKTASI (FOCUS POINT) NEDİR
Sonsuzdan lens üzerine optik eksene paralel gelen ışınlar lensin diyoptrik gücü oranında kırılırlar ve kırılan ısınların optik eksen üzerinde kesiştikleri noktaya odak noktası (fokus noktası) denir. Lenste kırılan ışınlar optik eksene yaklaşarak kırılıyor ise odak noktası gerçektir. Lenste konveks, diyoptrik güç pozitif (+) dir. Lenste kırılan ışınlar optik eksenden uzaklaşarak kırılıyor ise odak noktası sanaldır (gerçek olmayan). Lens konkav negatif (-) diyoptrik güce sahiptir.
YÜZEY GEOMETRİK MERKEZİ NEDİR
Bir lensin yüzeyinde yüzeyin yatay ve dikey en uzak noktalarını birleştirdiğimiz iki çizginin kesiştiği noktaya yüzeyin geometrik merkezi denir. Lensin yüzeyinin şeklinden kaynaklanan geometrik merkez optik merkezi ile imalat hatasından kaynaklanarak aynı merkezde olmayabilir. Kusursuz bir optik lenste optik merkez ile geometrik merkez noktaları optik eksen üzerinde olmalıdır.
OPTİK MERKEZ NEDİR
Bir lensin ön ve arka yüzeylerinin optik merkezlerini(yüzey eğrilik tepe noktalarını) birleştiren çizgiye optik eksen denir. Bir lens üzerinde ön ve arka yüzeylerin optik eksenleri ve optik merkezleri aynı eksen üzerinde bulunmalıdırlar. Bir lens yüzeyine sonsuzdan gelen ve kırılmadan geçen ışınların o yüzeyi kestiği nokta yüzeyin Optik Merkezi adını alır. Kusursuz bir optik lenste ön ve arka yüzeyin optik merkezlerini birleştiren doğru, yüzeylerin eğrilik tepe noktaları ve geometrik merkezleri optik eksen üzerinde olmalıdır.
VERE METTE (VM) NEDİR
Buzlu cam (Opak Lens). Yüzeyi matlaştırılmış lenstir. Göz tembelliği ve şaşılık tedavilerinde göz doktoru reçetede, kapama tedavisi yaptığı göze buzlu cam yazabilir.
MONOFOCAL NEDİR
Bir adet optik ekseni ve optik merkezi bulunan lenstir. Lensin bir adet optik merkezi vardır.
MULTIFOCAL NEDİR
Birden çok optik ekseni ve optik merkezi bulunan lenstir. Üç sekilde üretilirler.
a- Bifocal Lens, b- Trifocal Lens, c- Progressive Lens
DBC (Distance Between Center) NEDİR
Bir gözlük çerçevesinde iki rim bölgesi (lens boşluğu) geometrik merkezler arası mesafedir (çerçeve Pd'si).
DBL (Distance Between Lenses) NEDİR
Bir gözlük çerçevesinde iki lensin birbirine yakın olan (nazal yönde) kenarları arasındaki mesafe
VP (Verre Plan) NEDİR
Diyoptrik gücü olmayan gözlük (sıfır diyoptri) lensi.
SPH (sph) SFERİK DİYOPTRİK GÜÇ NEDİR
Küresel yüzeydeki kırma gücünü ifade eder. Sph lensler küre kesitinden elde edildiği için lensin gücü her meridyen de (eksen) aynı kalmaktadır. Reçetede SPH veya sph şeklinde yazılır. Bir lensin her eksendeki ortak kırma gücünü ifade eder.
CYL (cyl) SİLİNDİRİK DİYOPTRİK GÜÇ NEDİR
Eliptik (fıçı şeklinde) bir yüzeyden elde edilen lense Cyl diyoptrili lens denir. Bu lensin bir meridyene göre kırıcılığı küresel (Sph) diyoptri iken buna dik diğer meridyende Cyl güç ilavesi olduğundan bu meridyendeki toplam güç Sph+Cyl dir.
AKS (AX) NEDİR
Optik lensin bir yüzeyinde Cyl diyoptrinin bulunduğu meridyene (maksimum kırıcılığa sahip meridyene) dik olan meridyen aks olarak ifade edilir. Başka bir deyişle Cyl yüzeyin bu meridyeni aynı zamanda minimum diyoptrik gücün bulunduğu (sferik diyoptri) meridyendir.
NV veya NVO (Near-Vision: Yakın Görme) NEDİR
Gözlük reçetesinde bu semboller yakın gözlüğünü ifade eder.
P.D. veya Pd: (Pupillary distance, pupilla mesafesi) NEDİR
Gözün pupilla merkezleri arası mesafeyi ifade eder. İki gözün pupilla mesafeleri;
Pd -R Sağ pupilla mesafesi: Sağ göz pupilla merkezinden burun orta dikey eksenine olan mesafedir.
Pd -L Sol pupilla mesafesi: Sol göz pupilla merkezinden burun orta dikey eksenine olan mesafedir.
MONTAJ YÜKSEKLİĞİ (hg) NEDİR
Gözlük çerçevesinin alt kenarı ile pupilla merkezi arasındaki düşey mesafedir. Aşağıdaki sembollerle gösterilir.
R -hg veya OD-hg: sağ göz, L -hg veya OG-hg: sol göz, RL-hg veya ODG-hg: sağ göz ve sol göz montaj yüksekliğini ifade eder.
TRANSPOZE NEDİR
PlanCyl, SphCyl veya Mix lenslerde, lensin toplam diyoptrik gücünün matematiksel işlem ile ikinci bir diyoptrik gücün yazılışının hesaplanmasıdır. Yani bir yazılım şeklinin diğer yazılım şekline çevrilmesine Transpoze denir.
Silindirik (Cyl) diyoptrili gözlük reçeteleri 3 şekilde transpoze edilerek yazılabilir.
Konveks Cyl artı (+) silindir, Konkav Cyl eksi (-) silindir ve Croos Cyl kesişen silindir şeklinde. Her 3 yazımda da lensin diyoptrik gücü aynıdır.
Sorumluluk Reddi: Bu makale ve genel olarak bu site bir tıp doktorunun tavsiyesinin yerini almayı amaçlamamaktadır. Sitede bulunan bilgiler herhangi bir hastalığı veya tıbbi durumu teşhis etmek, tedavi etmek veya önlemek için kullanılmamalıdır. Kişisel sağlık sorunlarınız için lütfen doktorunuza danışın. Özgür Optik sitesi, sitede verilen herhangi bir görüş veya tavsiyeden kaynaklanan herhangi bir kişisel yaralanma veya hasar için hiçbir sorumluluk kabul etmez.
Hipotenüs® Yeni Nesil E-Ticaret Sistemleri ile Hazırlanmıştır.