MENÜ
Cam, adından da anlaşılacağı üzere gevrek, kırılabilir bir saydam maddedir. Kırıldığında yüz ve göz için çok tehlikelidir, keskin parçaların zarar vermesi büyük bir olasılıktır. "Konstraksiyon" sıkıştırılmış katmanlar halinde üretilmesi ile normal camların ısıtılması ve kimyasal işlemlere tabi tutulması yoluyla koruyuculuk özelliği kazanmıştır. Gözlük lensleri için TSE standartlarda çelik bir bilya ile kırılmama testi uygulanır. Bu standart Böyledir; 16 gram ağırlığındaki bilye 1,27 m = 50 inç yükseklikten lensin merkezine aniden düşürülmektedir. Bu uygulamada lensin kırılmaması gerekir.
Görünmeyen ışınlar, UV (ultraviole) ve daha küçük dalga boyundaki ışınlar ile IR (Infra red) daha büyük dalga boyundaki ışınlardır. Küçük dalga boyunda olanlar ise termik ısı etkilidir.
400 nanometre ile 800 nanometre arasında kalan ve beyaz ışığı oluşturan tayf, mavi, yeşil, sarı, turuncu, kırmızı renklerden oluşur.
İdeal güneş gözlüğü lensleri, gün ışığında UV ve IR ışınlarını absorbe ederler ve görünen ışık demetini kontrastı artıracak şekilde filtre ederek görüşü de arttırırlar.
Kişisel Göz Koruması-Genel Kullanım Amaçlı Güneş Gözlükleri ve Güneşe Karşı Koruyucu Filtreler; Atmosfer zararlı ışınların önemli bir kısmını filtre etse de, göze zarar veren UV ve IR ışınları gün ışığında yine de bulunmaktadır. Cildi ince olan kişilerin retinasında pigment azalması olmaktadır. Pigmentler göze gelen ışınların indirgenmesine ve etkisinin azalmasına yardımcı olur. Özellikle açık renkli, yeşil ve mavi gibi açık göz rengine sahip olan kişilerin güneş gözlüğü kullanmaları gerekir.
UV'ye maruz kalmanın uzaması halinde konjenktiva ve kornea zarar görür. Bu durum vücut derisinin güneşte yanması gibidir. Genellikle kaliteli güneş gözlükleri ışığın %75-85'ini absorbe ederek %15-25'ini geçirirler. Kaliteli güneş gözlükleri UV'nin bütün dalga boylarını filtre ederek %100 koruma sağlarlar aynı zamanda IR'yi absorbe ederek lensle göz arasında ısı oluşmasına engel olur.
Organik veya polykarbonat güneş lensleri UV yi absorbe etmesine rağmen IR için etkili koruma sağlayamazlar. Bu nedenle, organik hammaddeli güneş gözlükleri yazın gözlüğün arkasında ısı ve sıcaklık oluşturarak terlemeye sebep olur. Bu özelliğinden dolayı organik lensleri kışın soğukta avantaj olarak görmek mümkündür.
İşportada satılan güneş gözlükleri genel olarak yeterli absorbsiyon yapamayan, UV ve IR'yi etkili biçimde elimine edemeyen, damarlı, benekli, arızalı gözlüklerdir. Koruyucu özellikleri yoktur. Güneş gözlüğü lensleri, koyu renkleri sayesinde ışığı absorbe ederek kamaştırıcı ve göze zararlı ışınları azaltabildikleri gibi yüzeylerine yapılan yansıma artırıcı aynalı kaplamalarda absorbsiyon artar ve koruyucu etki sağlar.
UV radyasyondan korunmada UV -blokajlı güneş gözlükleri standart olarak kabul edilse de bunlarla tam koruma sağlamak mümkün olmaz. Çünkü gözü tamamen saran (yanları kapalı olan) gözlük türleri dışında kalan tüm güneş gözlüklerinin kenarlarındaki açıklıklardan periferik ışınlar göze girebilir. Güneş gözlüğü alırken kullanılacak gözlüklerin belirli standartlara uygun ve kaliteli olmasına dikkat edilmeli. Son yıllarda güneş ışınlarına fazla maruz kalanların gözlerini iyi koruyamadıkları için çok erken yaşta katarakt hastalığına yakalandıkları gözlemlenmiştir.
Polarize güneş gözlükleri; genellikle ince film şeklinde iki cam tabakası arasına veya renkli plastik cama yapıştırmak ve sıkıştırmak sureti ile elde edilen güneş lensleridir. Diyoptrili olanları imalat güçlüğünden dolayı çok pahalıdır. Binicilik, bisiklet sürme, balık tutma gibi bütün güneş lensi kullanıma gerektiren sporlarda kullanılmaktadır. %100 UV koruma sağlar. Sanayi gözlüklerinde bulunması gereken özellikler; 1974 yılında hazırlanan Sanayi Bakanlığının "gözlerin korunması" 1681 sayılı yönetmeliğine uygun olmalıdır. Bu gözlükler ISO/TC-94 ve CEN/TC-85 standartlarında olmalıdır. Endüstride kullanılan gözlükler; taslama, elektrik kaynağı, oksijen kaynağı, yeraltı kaynakları ve lazer kullanılan alanlarda endüstriyel gözlükler kullanılmalıdır. Kullanım alanına göre renkleri ve dalga boyları değişmektedir.
Potansiyel ışık tahribatı bulunan ortam içinde çalışan kişilerin korunmasında Endüstriyel lensler kullanılır. Elektrik ve oksijen kaynağıyla çalışanlar ultraviole ve infrared (kırmızı ötesi) ışınlara maruz kalırlar. Amerikan Optikal firmasının Fitler werd adı altında ürettiği lens türü, gündüz ışığında UV ve IR etkisine karşı gözleri korumaktadır. Bunun için koyu mor renkli yandan korumalı kaynak gözlükleri veya aynı özelliklerin yanı sıra kızgın parçalardan koruyan kaynak maskeleri kullanılır.
Lazer ışınları retina dokusu için çok tehlikelidir. Buna karşılık ışığın bilinen dalga boyuna göre hazırlanmış GOGLES (pilot gözlüğü) tipi koruyucu gözlükler kullanılır.
X- RAY ışınlarına karşı kurşun içeren süper protexn gözlükler kullanılır.(Röntgen)
Görüntülü terminallerde çalışanlar, monitörden akseden radyasyondan korunmak için hafif pembe renkli lenslerin hem florsan ışığını hem de ekrandan yansıyan UV'yi absorbe ettiği bilinmektedir.
Colormatik olarak bilinen fotokromik lensler (Işığa Duyarlı Lensler); özel yapılmış, pahalı ve genellikle mineral cam tipi olarak mevcuttur. Renginin koyulaşması lenste emilen ışınların, hammaddenin içerisindeki gümü5 halindeki klor grubundan oluşan tuz kristalleri lensin üzerinde metalik gümüş yüzey oluşmasına neden olur. Metalik gümüş UV (ultraviole)'yi emen tabakadır. Lensin hammaddesi içerisinde bulunan broksilatların (broks silikat) yapısal özelliği, gümüş kristalleri ihtiva etmesidir. Bu kristallerin miktarı ve boyutları lensin fotokromik özelliğinin oranını belirler. Bazı fotokromik hammaddelerin içerisinde alüminyum fosfat da bulunur. Fotokromik lenslerin isimlendirilmesinde fotogrey, füme renk tonlarında renklenen foto Brown kahverengi renk tonlarında üretilirler. Renklerin yanında yazılan 85/45 veya 90/20 gibi rakamlar ışık geçirgenlik oranlarını gösterirler. Renklerin yanında yazan extra, S, SR gibi terimler lensin renginin koyulaşma veya açılma sürelerinin daha hızlı olduğunu gösterirler.
Fotokromik lenslerin ışık geçirme değerleri; Maksimum beyazlaştırmada (açılmada) %90 Maksimum kararmada (koyulaşmada) %25'tir.
Fotokromik lensler; gün ışığında koyulaşan, gün ışığının azaldığı ortamlarda ve kapalı ortamlarda ise rengi açılan lenslerdir.
Fotokromik lenslerin UV (ultraviole) ışınlarının, gün ışığının yoğunluğuna, lensin kalınlığına ve ortamın ısısına bağlıdır. Bu lensler sürekli değişen ışık koşullarında UV ışınlarının büyük bir kısmını absorbe ederler. Fotokromik lensler 30 saniyede renklenirler ortamdaki güneş ışığına göre tam renklenmeleri 2-3 dakika sürer. Fotokromik lenslerin reaksiyon zamanları ve renk değiştirmesi ısı ile ilgilidir. Düşük ısıda lens çabuk ve şiddetli biçimde koyulaşır ve açılır. Yüksek ısılarda ise bunun tam tersi olarak yavaş koyulaşıp yavaş açılır. Fotokromik lenslerin dalga boyları yaklaşık 300 nm ile 400 nm arasındadır. Bu lenslerin kalınlığı arttıkça ışık geçirgenlikleri azalır. Üretici firma tarafından belirlenen rengin açılma ve koyulaşma oranları, refraksiyon süreleri 2mm kalınlıkta; 20°C ısı ortamındaki lensler için verilmiştir.
Fotokromik lensler zamanla bozulma gösterirler. Bozulma süreci koyulaşmayı sağlayan ışığın devamına ve beyazlaşma - koyulaşma sıklığının sayısına bağlıdır. Fotokromik lensler, beyaz lensler kadar tam beyaz olmamakta ve renkli lensler kadar da koyu olmamaktadır.
Fotokromik lensler camdan yapılabileceği gibi plastik hammaddeden de yapılabilir. Plastik hammadde den yapılan fotokromik lenslere Photolite Plastics denir.
Mineral ve organik fotokromik lenslerin tamamına fabrika ortamında AR (antirefle) kaplama yapılır.
Dağcılık, dağ bisikleti, kano, kayak, paten, golf gibi doğada yapılan sporların popülaritesi arttıkça performans amaçlı sporcu güneş gözlükleri talebi de artmıştır.
Performans amaçlı güneş gözlükleri; hafif, yüzü saran, esnek ve dayanıklı malzemeden yapılmış çerçeve ile performans anında kaymayı engelleyen burunluk ve saplara sahiptir. Sportif amaçlı kullanılan gözlüklerde dayanıklılığı ve kaza anında ortaya çıkabilecek kırılmalardaki yaralanmaları ortadan kaldırmak için plastik çerçeveler kullanılmaktadır.
Polyamid özlü olan bu gözlükler hafiflik, esneklik, yüksek kimyasal dayanımları (terleme ve kozmetik ürünler) ile darbe ve aşırı zorlamalar esnasında kırılmaya dayanımları nedeni ile en iyi sonuçlar vermektedir. Aynı zamanda bu materyaller yüz ile teması anında herhangi bir reaksiyona neden olmamaları için AB topluluğu tarafından test edilip onaylanmaktadır.
Sportif gözlüklerde, lens malzemesi olarak en çok kullanılan malzeme türü CR39 polikarbonatlardır. Polikarbonat lensler son derece güçlü ve darbelere karşı dayanıklıdır. Sportif gözlüklerin en önemli özelliği lensleridir. Yapılan spora ve farklı koşullara göre değişen lens seçenekleri genelde görüntüyü güzelleştiren özellikleri ve yüksek optik kalite sağlamaları hususunda ortak özellikler taşırlar. Farklı koşullar için farklı lens kategorileri vardır. Bu alanda kullanılan tüm lensler %100 UV ısınlarına karşı koruma sağlarken, sınıflarına göre göze geçirdikleri ışık oranı değişir. Güneşten gelen UV ışınları sadece yaz aylarında değil kış aylarında da karla kaplı olan beyaz zeminden yansıyarak göze zarar verir. Dolayısıyla güneş gözlükleri, gözü sadece yaz aylarında değil kış aylarında da korumaktadır. Kış aylarında radyasyon çok yüksektir. Kar, UV ışınlarının %85'ini yansıtır ve irtifadaki her 1000m'lik artış için UV ışınlarının yoğunluğu %10 artar. Bu nedenle normalde kullandığımız renkli lensler bu koşullarda yetersiz kalır.
Yüksek irtifa ve yoğun güneş ışınlarının bulunduğu ortamlarda koyu duman rengi ve kahverengi lensler tercih edilirken, ışığın az yoğun olduğu karlı ortamlarda ve özellikle kayak, snowboard gibi yüzey detaylarının önemli olduğu sporlarda görüntüyü netleştiren sarı ve turuncu tonlu lensler tercih edilir. Kum UV ışınlarının %10'unu, su ise %20'sini yansıtır. Bu nedenle buralarda yapılan sporlarda yüksek koruma sağlayan duman rengi veya kahverengi lensler daha uygundur. Mavi renkli lensler açık havalarda ve az güneş ışıklı ortamlarda kullanılır.
Deniz veya karlı ortamlarda oluşan yansımayı polarize lensler azaltır. Bu lensler parlama ile gözümüze yansıyan ışığı absorbe ederek retinaya gelen ışığı azaltır.
Cam lensler yüksek optik özellikleri ile golf gibi bazı spor dallarında kullanılsalar da darbe anında kırılma riskinin fazla olması nedeni ile doğada yapılan sporlarda pek fazla tercih edilmez.
Cam adından da anlaşılacağı üzere kırılgan ve gevrek bir saydam maddedir. Kırıldığında göz ve yüz için çok büyük tehlikeler oluşturabilir.
Camların dayanıklılığını arttırmak için çeşitli yollarla dayanıklılık özellikleri kazandırılmıştır. Bunlar 3 ana başlık altında toplanmıştır.
Lamine lensler; Sandviç şeklinde tavlandırılmış iki sıra arasına "polivinil butiral"den yapılmış ince film malzemesini içerir. Bu üç katman birbirine kuvvetlice bağlanmıştır. Cam yüzeyleri tıraşlanırken fazla ısınmamalı ve merkez kalınlığı 0.8 mm den az olmamalıdır. Lamine lensler bilye testine dayanıklı değildir.
Kişilerin zamanla ortaya çıkan ihtiyaçları karşısında UV ve IR ışınlarından korunmak için çeşitli özelliklerde dioptrili ve dioptrisiz koruyucu gözlük ve lensler üretilmektedir.
Sorumluluk Reddi: Bu makale ve genel olarak bu site bir tıp doktorunun tavsiyesinin yerini almayı amaçlamamaktadır. Sitede bulunan bilgiler herhangi bir hastalığı veya tıbbi durumu teşhis etmek, tedavi etmek veya önlemek için kullanılmamalıdır. Kişisel sağlık sorunlarınız için lütfen doktorunuza danışın. Özgür Optik sitesi, sitede verilen herhangi bir görüş veya tavsiyeden kaynaklanan herhangi bir kişisel yaralanma veya hasar için hiçbir sorumluluk kabul etmez.
Hipotenüs® Yeni Nesil E-Ticaret Sistemleri ile Hazırlanmıştır.