Kontakt Lens Muayenesinde Kullanılan Aletler

Keratometre (Oftalmometre): Komeanın santral ön yüzünün eğriliğini ölçer (kontakt lens uyumu ve astigmatizına değerlendirmesi için). Keratometre sert kontakt lensleri temel eğrisini ölçmek için de kullanılabilir. Keratometre ile yapılan ölçüm K değeri olarak bilinir. K değerinin birimi dioptri ya da mm'dir. Keratornetri değerleri iki türlü verilebilir. İlk tipte önce düz olan meridyen, daha sonra dik olan meridyen verilir. Örnek : 42.00 D x 44.00 D x 160. Diğer yöntemde ise horizontal meridyen daha önce verilir. Korneal astigmatizma miktarı en düz ile en dik meridyen arasındaki fark kadardır. Kontakt lens uygulamasında en önemli parametre en düz K değeridir. K'ye göre uygulamada, ilk deneme lensinin lensin arka yüzünün eğrilik yarıçapının kornea yüzünün en düz meridyeni ile uyumlu olması gerekir. Keratometrenin çalışma prensibi : Keratometrenin optik aksi gözün optik aksi ile aynı hizaya getirilir. Böylece keratometrenin mirleri korneanın santral kısmından yansır. Keratometre ile ölçüm yapmak için hastanın korneasından yansıyan hedef şekillerin (mirler) birbirine uyumlu hale getirilmesi gerekir.

Topogometre: Korneadaki merkezdeki apikal alanın çapı 6 mm'dir. Apikal zonun çevresindeki alan ise parasantral alandır ve apikal alan kadar dik değildir. Keratometreye eklenen hareket eden bir olan topogometre aracılığı ile apikal alanın nerede düzleşmeye başladığı ölçülebilir.

Biomikroskop: Gözün ön segmentinin dokularının illüminasyonu ve büyütülerek incelenmesi için en önemli alettir. Biomikroskoba takılan ataçmanlar ile ön kamara açısı, siliyer, cisim, vitre, fundus ve göziçi basıncı ölçümü muayeneleri yapılabilir. Biomikroskop hasta için bir çene ve alın yaslama yerine sahiptir. Muayene eden hareketli bir platform üzerinde yatay duran bir binoküler mikroskoptan bakar. Büyültme genelde 6x ile 40x arasında değiştirilebilir. Muayenenin başlangıcı ve gözün dış dokularının muayenesi için genelde 6x ile 10x büyültmek yeterlidir.

Bir transformatör biomikroskobun ışığının şiddetinin artırılıp azaltılmasını sağlar. Muayene eden muayene ışığını ince bir şerit veya nokta haline getirebilir. Ek kontroller ile ışık demetinin döndürülmesi ve istenilen yönde sabitlenmesi sağlanabilir. Kornea kalınlığını ölçmek için bazı biomikroskoplara optik pakimetre bağlanabilir. Işığı ikiye bölen iki plano camdan oluşur. Ultrasonik pakimetre kornea kalınlığını ölçmek için bir alternatif metottur, kullanımının daha kolaydır ve ölçümleri yüksek derecede doğrudur.

Lensmetre: Lensmetrenin amacı bir kontakt lensin reçete edilen özelliklerini ölçmektir. Manuel ve otomatik olarak birçok tipi mevcuttur. Manüel lensmetrelerde kullanıcı odaklamayı kendisi yapar. Birbirine dik açı yapan iki açıdan ölçüm yapılır. Amerikan tipi aletlerde hedef görüntü bir çarpı şeklinde, Avrupa tipi aletlerde ise nokta ya da ışınsal şekildedir.

Kullanma şekilleri aletten alete değişse de, temel adımlar olarak aşağıdaki şekildedir:

1. Kontakt lens lensmetrenin tablasının üzerine konveks yüzü yukarıya gelecek şekilde konur. Lensin çarpık durmaması önemlidir.

2. Kontakt lensin siferik değerinin bulunması : Dioptri ölçüm çarkı O'dan hedef görüntünün primer meridyeninin net olduğu yere kadar götürülür ve ölçüm yapılır.

3. Diğer meridyenin net olduğu noktaya gidilir ve ölçüm yapılır.

4. İlk ölçüm siferik değer, ilk ölçüm ile ikinci ölçüm arasındaki değer ise silindirik değerdir.

5. Aks ölçümü hedef çizgi ya da noktanın astigmatın derecesinin ölçüldüğü ikinci ölçüm ile birlikte yapılır.

6. (Varsa) kontakt lensin içindeki prizma hedef görüntünün konsantrik dairelere göre dönmesinden tespit edilir.

7. Yukarıdaki metot ile ölçüm; + siferik değer üzerine silindir, ya da siferik değer üzerine + silindir değer olarak yapılır.

Lensmetre kontakt lensin arka verteks kırma gücünü tespit için de kullanılabilir. Bazı modellerde lensin sabit kalmasını sağlayacak şekilde kenarını tutacak ataçmanlar vardır. Ataçman olmayan modellerde kullanıcı kontakt lensi başparmağı ile işaret parmağı arasında sabit tutmak zorundadır. Bu ölçüm sırasında bazı hatalar oluşabilir, çünkü lensin konkav yüzünü direkt olarak lensmetreye çevirmek mümkün olmamaktadır. Güvenilir ölçüm ancak yüksek dioptrili kontakt lenslerde mümkündür. Otomatik olarak lensin siferik değerini, silindirik değerini ve aksini ve prizmasını ölçen otomatik lensmetreler de vardır. Bu aletlerde kullanıcının netlemesi ve bir hedef görüntüye bakması gerekmediğinden dolayı, çok daha az eğitim ve kullanım becerisi gerektirirler. Kontakt lens bilgisi dijital bir ekrandan ya da kağıda basılarak elde edilir.

Videokeratoskop (Bilgisayarlı Kornea Topografik Haritalama Sistemi): Korneadan reflekte olan ışığın çemberlerinin bir video tarafından kaydedilmesi sistemi ile çalışırlar. Yazılım verilen analiz eder ve korneanın dioptrik kırıcılığına göre renk kodlu topografik görüntülerini oluşturur. Bilgisayarlı videokeratografinin keratometriye üstünlüğü, ölçümlerin apikal alan ile sınırlı olmaması ve korneanın tümünü ölçmesidir. Bilgisayarlı Vıdeokeratografiye verilen bir diğer isim de Kornea Topografisi'dir. Videokeratoskopların sert gaz geçirgen kontakt lensler uygulamak için hazırlanmış yazılımları da vardır. Bu yazılımlar başlangıç lens parametrelerini önerir ve beklenen kontakt lens flöressein görüntüsünün simülasyonunu yapar. Yazılım tipik olarak temel eğrilik yarıçapını, lens çapını, optik zon çapını, lens kenarının katkısını ve lensin gücünü belirler. Ayrıca uygulayıcıya kendi parametrelerini girerek değerlendirme imkanını da verir.

Videokeratograti, özellikle kontakt lens uyumu önceden zor tahmin edilebilecek keratokonüslü veya post-keratoplasti hastaları gibi kornealarda çok yardımcı olur.

Optik Siferometre (Radyuskop): Optik siferometreler rijit kontakt lenslerin siferik eğrilik yarıçaplarını ölçmek için kullanılır. Alet kontakt lense bakılan bir çeşit mikroskoptur. Kontakt lensin görüntüsü radiyer çizgilerden oluşan bir hedef görüntü üzerindedir. Eğrilik yarıçapı aletin içindeki ölçekten okunur. Güvenirlik sının +/- 0.02 mm'dir. Kontakt lensin nasıl konulduğuna bağlı olarak, konkav ya da konveks yüzün eğrilik yarıçapı ölçülebilir. Optik siferometre lensmetrelerden farklı olarak rijit bir lensin bozulup bozulmadığını anlamak için de kullanılabilir. Bozulma, çizgilerin tümü aynı görüntü planında netleşmiyor ise mevcuttur. Görüntü netliği, optik yüzeyin kalitesini yansıtır.

Kontakt Lens Karşılaştırıcıları: Kontakt lens karşılaştırıcıları kontakt lensin görüntüsünü bir cam ekrana aktarır. Görüntü 20 katına kadar büyültülebilir. Ekrandaki görüntünün 0,1 mm'lik aralıklarla artırılabilen ölçeği mevcuttur. Bu ölçek lens çapının, periferik eğim genişliğinin, geçiş alanı genişliğinin ve orta eğrilik eğim bandı genişliğinin ölçülebilmesini sağlar. Yüzeydeki çizikler ve kenardaki bükülmeler ekranda izlenebilir. Lens yan kesitte izlenerek kenar kalınlığı da ölçülebilir.

Yumuşak Lens Analizatörü: The Soft Lens Analyzer (HydroVue, Inc.) kontakt lensin 5x büyültülmüş bir görüntüsünü ekrana yansıtır. Bu görüntü 0.2mm aralık ile artış gösteren hemisiferik standartlar (7.6 ile 9.8 arası) ile karşılaştırılır. "Lathe cut" denilen metod ile üretilen yumuşak kontakt lenslerin ölçümünde güvenilirdir. Spin-cast tekniği ile üretilenlerde aynı güvenilirlikte Lens içinden bir ışık demeti geçirilen serum fizyolojik doldurulmuş bir hücreye yerleştirilir. Bu hücre lensin tümüyle hidrate olmuş şekilde ölçülmesini sağlar. Bu durum kısmen kurumuş bir kontakt lensten elde edilen ölçüme göre çok daha güvenilirdir. Alet lens çapının ve santral kalınlığın belirlenmesi yanında lensin yüzeyinin ve kenarının incelenmesinde de kullanılabilir. Hem rijit, hem de yumuşak lensler için kullanılabilir.

Kalınlık ölçeği: Kontakt lenslerin santral kalınlığını ölçmek için kullanılır. Lens bir tutacağa baş aşağı konur ve sıçrayan bir yayın lensin ön yüzüne ilk değdiği anda ayarlanabilir bir ölçek ile ölçüm yapılır.

 

Sorumluluk Reddi: Bu makale ve genel olarak bu site bir tıp doktorunun tavsiyesinin yerini almayı amaçlamamaktadır. Sitede bulunan bilgiler herhangi bir hastalığı veya tıbbi durumu teşhis etmek, tedavi etmek veya önlemek için kullanılmamalıdır. Kişisel sağlık sorunlarınız için lütfen doktorunuza danışın. Özgür Optik sitesi, sitede verilen herhangi bir görüş veya tavsiyeden kaynaklanan herhangi bir kişisel yaralanma veya hasar için hiçbir sorumluluk kabul etmez.