Lens (göz merceği)

İrisin hemen arkasında bulunan saydam ve bikonveks bir yapıdır. Pupilla yolu ile göze giren ışığı kırarak retinada odaklar. Ana fonksiyonları şöyle sıralanabilir: Kendi saydamlığını korumak. Gözün optik sistemi içinde kırıcılık rolü üstlenmek. Akomodasyon (uyum) yapmak (6 metre içindeki objelerin net görülebilmesi). Ultraviyole ışınlarını absorbe etmek.

Lens korneadan sonra gözün ikinci refraktif elemanıdır. Kırma gücü ortalama 20 Diyoptridir. Lensin olmaması durumuna afaki denir. Gözün 20 Diyoptrilik bir kırma gücünden yoksun kalması demektir. Lens yassılaşmış bir topa benzer. Erişkinlerde ortalama 10 mm çapında ve 4 mm kalınlığındadır.

Lensin değişik anatomik bölgeleri vardır. En öndeki kısımına ön kutup, en arka kısımına arka kutup, Ön ve arka yüzlerinin birleştiği yere ekvator denir. Lens anatomisi basittir. Lens bir kapsül ile tamamen sarılıdır. Ön kapsülün altında lens epitel hücreleri vardır. Lens, kapsülünden uzanan zonüllerle korpus siliyareye tutunur. Akomodasyon sırasında lens kalınlığı artar. Siliyer kasların kasılmasıyla zonüler lifler gevşer, elastik olan lens, kalınlığını ve konveksitesini arttırır. Ön arka mesafesi artan lenste ön ve arka yüzeylerin eğrilik-yar çapları azalır, böylece lensin kırma gücü artmış olur. Akomodasyon gevşerken bu olayların tam tersi olur.

Lensin diğer yapılardan farklı olarak alışılmadık anatomik özellikleri vardır; Lensin sinirsel inervasyonu yoktur. Damarsızdır, beslenmesini arkasındaki vitreus ve önündeki hümor aközden sağlar. Yaşam boyunca büyümeye devam eder. Kapsül denilen bir zar ile kaplıdır.

Lens Kapsülü: Lensi önde ve arkada tümüyle saran homojen hücresiz bir yapıdır. Lens epitel hücrelerinin bazal membranı olduğu kabul edilir. Ön kapsül arka kapsüle göre iki kat daha kalındır ve kalınlığını hayat boyu arttırır. En ince 2, en kalın 20 mikrometre kalınlığa sahiptir.

Lens Epiteli: Ön kapsülün altında tek sıra kübik hücrelerden oluşur. Arka kapsülün üzerinde epitel hücresi yoktur. Ekvatorun hemen önündeki lens epitel hücreleri bölünerek çoğalırlar. Bu epitel hücreleri uzayarak kutuplara doğru uzanırlar ve lens fibrillerini oluştururlar.

Lens fibrilleri: Hayat boyu oluşmaya devam ederler. Yeni fibriller oluştukça eski fibriller merkeze itilir. Bu nedenle fibrillerin en yaşlıları merkezde en gençleri periferdedir. Eski fibriller giderek sertleşen ve büyüyen lens nükleusunu oluşturur. Yeni oluşan lifler ise nükleusun periferinde lens korteksini yaparlar.

Lens Zonülleri (Zinn Lifleri): Lens ekvatoru ile siliyer cisim arasında uzanan ve lensin yerinde durmasını sağlayan ince liflerdir. Siliyer cisimden çıkarak lens ekvatorunda kapsüle tutunurlar.

Özetle:

İrisin hemen arkasında bulunan saydam ve bikonveks bir yapıdır. Pupilla yolu ile göze giren ışığı kırarak retinada odaklar. Görevleri: kendi saydamlığını korumak, gözün optik sistemi içinde kırıcılık rolü üslenmek, Akomodasyon yapmak ve ultraviyole ışınlarını absorbe etmek. Lens korneadan sonra gözün ikinci refraktif elemanıdır. Kırma gücü ortalama 20 Diyoptridir. Lensin olmaması durumuna afaki denir. Erişkinlerde ortalama 10 mm çapında ve 4 mm kalınlığındadır. Lens, kapsülünden uzanan zonüllerle korpus siliyareye tutunur. Akomodasyon sırasında lens kalınlığı artar. Siliyer kasların kasılmasıyla zonüler lifler gevşer, elastik olan lens, kalınlığını ve konveksitesini arttırır. Ön arka mesafesi artan lenste ön ve arka yüzeylerin eğrilik yarı çapları azalır, böylece lensin kırma gücü artmış olur. Akomodasyon gevşerken bu olayların tam tersi olur. Lens damarsız ve sinirsizdir, yaşam boyunca büyümeye devam eder ve kapsül denilen ince bir zarla kaplıdır. Lens kapsülü, lensi önde ve arkada tümüyle saran homojen hücresiz bir yapıdır. Lens epiteli, ön kapsülün altında tek sıra kübik hücrelerden oluşur. Arka kapsülün üzerinde epitel hücresi yoktur. Lens fibrilleri, hayat boyu oluşmaya devam ederler. Yeni fibriller oluştukça eski fibriller merkeze itilir. Bu nedenle fibrillerin en yaşlıları merkezde en gençleri periferdedir. Lens Zonülleri (Zinn Lifleri), lens ekvatoru ile Siliyer cisim arasında uzanan ve lensin yerinde durmasını sağlayan ince liflerdir.

 

Sorumluluk Reddi: Bu makale ve genel olarak bu site bir tıp doktorunun tavsiyesinin yerini almayı amaçlamamaktadır. Sitede bulunan bilgiler herhangi bir hastalığı veya tıbbi durumu teşhis etmek, tedavi etmek veya önlemek için kullanılmamalıdır. Kişisel sağlık sorunlarınız için lütfen doktorunuza danışın. Özgür Optik sitesi, sitede verilen herhangi bir görüş veya tavsiyeden kaynaklanan herhangi bir kişisel yaralanma veya hasar için hiçbir sorumluluk kabul etmez.